The Last Samurai

Aviso que a crítica conterá spoilers da película, pero así como resumo: todo mal, se queres ver unha película do estilo mirade Dances with wolves.

No século XIX Xapón pretende porse á altura das potencias imperialistas occidentais, e contrata a expertos de todo o mundo para poder logralo. É así como en 1876 chega o noso protagonista, Nathan Algren , un afamado soldado americano que combateu contra os indios, cun pasado cheo de dor e desolación que turban o seu presente que acabará convertíndose nun heroe (os clichés só acaban de comezar).

A película ten ,aínda que son escasos, os seus puntos fortes. Un deles é que representa moi ben o conflicto no que se atopaba a poboación xaponesa: por unha banda sentía a necesidade de adoptar a forma de vida e costumes das pontencias imperialistas se querían competir contra elas, pero pola outra parte non querían deixar atrás a súa tradición e cultura. Tamén ten esceas moi boas, como cando Kata axuda ao protagonista a porse a armadura propia dos samurais, consegue transmitir moito sen necesidade de diálogos.

A historia que conta está baseada nunha historia real, pero modificada, a do verdadeiro último samurai: Saigo Takamori. A película plantéanos moi ben esta situación, con Xapón intendando adaptarse ás potencias occidentais, un samurai que ata o momento servía ao emperador, decide desligarse completamente do Estado debido á crecente corrupción política e ao abandono das

costumbres xaponesas. Como na película, enfréntase ao emperador cun pequeno exército de samurais en clara desventaxa numérica e tecnolóxica, co obxectivo de combater ás malas influencias que o rodeaban. Obviamente perden, pero con honra e loitando polo que crían correcto. Esta figura vese representada por Katsumoto, que sen necesidade de ningún tráxico heroe americano liderou o seu exército. Anos despois foi perdoado polo emperador e actualmente é considerado coma un heroe.

Un dos maiores problemas da película son os personaxes: totalmente planos e sen matices; o bo e moi bo porque ten que selo, e o malo é malo porque tocoulle o papel de malo. Non chegas a empatizar cos personaxes, non entendes as súas motivacións, que é o que os move. No protagonista si que o vemos; primero interésalle o diñéiro, e despois é a lealdade aos samurais o que fai que loite, e cunha evolución rápida e moi torpe facendo a película moito menos creíbel. Tamén chámame a atención o personaxe do emperador, que está totalmente idiotizado; entendo que quixeran amosar a súa inexperiencia gobernando, pero el e Omura (o malo) danme a sensación de ser parodias máis que persoas debido a que os simplifican ata levalo ao absurdo.

Aquí facendo amigos

Outra das cousas que non entendo de The Last Samurai é o personaxe de Kata e a súa familia. Despois de que Nathan matara ao seu esposo, vese obrigada por Katsumoto a acollelo na súa casa, e ela non deixa de amosar o seu descontento con isto, algo totalmente entendible; pero os seus fillos non gardan ningún rencor cara o protagonista, que recordemos que matou ao seu pai. Ao final do filme os guionistas acaban xuntando a Nathan e Kata, forzando unha relación de amor totalmente innecesaria, e a cal creo que lle quita realismo ao filme.

Outro dos seus erros son as batallas e as coreografías dos combates; na loita final, a pesar de que o exército dos samurais eran catro gatos, unha vez empeza a morrer xente saen samurais de debaixo das pedras, un número moito máis alto da cifra que nomearan previamente. Por outra banda, as coreografías das peleas son espantosas, víchedes a 5ª temporada de Game of Thrones, na que as peleas das Serpes de Area dan risa? Pois igual. 

Para rematar, é de decir que a pesar de non ser unha boa película, é entretida e consegue que o espectador non se aburra mentres a ve, de ahí que vou a aprobala, pero segue tendo demasiados fallos, tanto técnicos coma de guión. A verdade é que parece unha copia/remake hollywoodiense de Dances with wolves en Xapón, e que como todo remake de Hollywood, saiu mal.

Puntuación:

Read more

Dances with wolves

Durante a colonización do Oeste, o teniente John Dumbar decide dirixirse a un lonxano posto fronterizo abandoado polos soldados. Alí comeza a vivir en completa soidade, a cal impúlsao a entrar en contacto coa tribo dos Sioux, cos que pouco a pouco consegue entablar unha relación de respeto e admiración mutuos.

Dances with wolves, supuxo un punto de inflexión no xénero dos westerns. Por primeira vez no cine, trátase de representar ás tribos indias con fidelidade, neste caso aos Sioux, sen idealizalas pero tampouco demonizándoas; coma humanos cunha cultura distinta, a cal ten as súas luces e sombras; e intentando fuxir da perspectiva etnocentrista que caracterizara ata entón a representación de pobos non occidentais. Esta película ensínanos aos Sioux non coma un enemigo terrible ao que combater nin coma uns seres en total harmonía coa natureza, se non como personaxes complexos e cheos de aristas, cos que podemos empatizar facilmente. O filme tamén trata de expoñer a crueldade coa que os brancos masacra(ba)n a estas tribos.

A película procura ser o máis fiel posible á realidade, e nela podemos ver como vivía esta tribo: a súa linguaxe; os seus nomes, que non só servían para nombrar a unha persoa, e permitían coñecer parte da súa personalidade;como levaban a cabo as vodas; a caza de bisontes; os rituais arredor da fogueira; as tendas tipis nas que vivían... Algunhas destas costumes coiciden co imaxinario colectivo dos indios, e esta é unha das pricipais críticas dos nativos: reforzan os estereotipos sobre eles, sen amosar a diversidade de tribos que existiu, e que os brancos masacraron.


O filme tamén amósanos todos os prexuízos sobre os Sioux que existían (e existen), tanto ao principio do filma cando o tratan coma un tolo por querer ir á fronteira, coma cando os brancos chegan ao forte. Todos estes prexuízos van caendo polo seu propio peso co avance da película, conforme John vai coñecendo e apreciando a súa cultura.


Podemos sumar á lista de películas que non pasan o test de Bechdel. O único personaxe feminino con algo de peso é En Pé co Puño Alzado, que ten un papel secundario como tradutora e máis tarde como parella de John. A verdade é que as orixes deste personaxe chirríanme un pouco spoiler (matan a toda a súa familia e a ela a adoptan porque... patacas?) fin do spoiler, pero entendo a necesidade de este personaxe, que fai coma ponte entre ambas culturas e que a través da súa relación amorosa co protagonista permítenos ver como entendían as relacións amorosas os Sioux.

E falando de xéneros, en varias tribos (130 documentadas) existiu a figura do "two-spirits", que aínda que variaba lixeramente en cada tribo, eran homes e mulleres que adoptaban parte do rol contrario; eles desempeñaban actividades consideradas masculinas e femininas, e mantiñan relacións tanto con homes coma con mulleres; existen menos casos de mulleres two-spirits, pero ao parecer elas só mantiñan relacións con outras mulleres. Ambos defínense como que albergan un espíruto feminino e masculino á vez. Esta figura normalmente tiña algún posto destacado na tribo, como o de chamán. É certo que é unha figura moi complexa de entender (non podemos aplicarlles termos como trans, homosexualidade o bisexualidade; é totalmente aparte da nosa percepción do xénero e da sexualidade) pero moi interesante e que creo que merecía a pena representar. Se queredes ampliar a información na segunda temporada do documental Gaycation de Ellen Page hai un capítulo con varias entrevistas a indíxenas tratando o tema.

Dances with wolves é un western que marcou un antes e un despois no xénero, intentando amosar por unha representación xusta. A pesar de que a película é longa, non faise lenta, cada minuto extra da versión do director é aproveitado para explicar a evolución do personaxe principal e só engádelle máis realismo. É un pouco triste que tivera que ir un branco a dicir o que os nativos levaban anos dicindo para que finalmente lles prestaran atención ás súas revindicacións.

Opinións de persoas nativas (a quenes realmente debedes facer caso sobre se están ben representadas ou non, e non  amin) aquí, aquí e aquí.

Puntuación:

Read more